Przed badaniami

Informacje dla pacjenta

W celu uzyskania wiarygodnego wyniku zalecamy do zapoznania się z poniższymi informacjami.

W przypadku niektórych badań należy dostosować się do szczególnych zaleceń co gwarantuje poprawność badania.

Każdy materiał pobrany do badań należy traktować jako zakaźny.

 

Zlecenie badania

Wraz z pobranym materiałem do badań powinno być dostarczone skierowanie zawierające następujące dane:

  • imię i nazwisko, płeć oraz datę urodzenia pacjenta/PESEL
  • miejsce zamieszkania /oddział szpitalny
  • dane jednostki zlecającej badanie wraz z danymi lekarza zlecającego (koniecznie nr telefonu)
  • rodzaj materiału, jego pochodzenie i rodzaj badania (kierunek)
  • data i godzina pobrania materiału do badania
  • wstępne rozpoznanie choroby

Osoba pobierająca:

  • przy każdym pacjencie stosuje nową parę rękawiczek jednorazowego użytku
  • weryfikuje tożsamość pacjenta
  • oznakowuje zgodnie ze zleceniem pojemnik z materiałem
  • sprawdza zgodność oznakowania ze zleceniem
  • składa na zleceniu podpis potwierdzający pobranie materiału

 

Jak przygotować się do badania?

MATERIAŁ: KREW ŻYLNA LUB WŁOŚNICZKOWA

  •  Zaleca się aby materiał do badań był pobierany rano, między godz. 7.00 a 9.00 zwłaszcza przy oznaczaniu poziomu hormonów steroidowych i leków.
  • Pacjent powinien być na czczo – tzn. po lekkostrawnej kolacji nie powinien przyjmować żadnych posiłków do momentu pobrania, tj. co najmniej 12 godzin przed pobraniem. Dotyczy to głównie badań profilu lipidowego i glukozy.
  • Przed pobraniem – przez co najmniej 15 minut pacjent powinien odpocząć, zwłaszcza jeżeli wcześniej wykonał wysiłek fizyczny.
  • Nie należy pobierać materiału jeżeli pacjent w okresie poprzedzającym badanie wykonywał intensywny wysiłek fizyczny, ponieważ może to powodować obniżenie stężenia glukozy, cholesterolu i triglicerydów oraz podwyższać stężenie białka, kreatyniny, kwasu moczowego, fosforanów i enzymów pochodzenia mięśniowego takich jak: CK, ASPAT i LDH.
  • Zaleca się aby pacjent w miarę możliwości ograniczył przyjmowanie leków w tym również witaminy C, która wpływa bezpośrednio na wiele parametrów biochemicznych w surowicy i w moczu
  • Nie należy wykonywać oznaczeń parametrów, którymi aktualnie leczy się pacjenta, jak np. żelazo.
  • Nie należy wykonywać badań u pacjentów którzy na 48 godzin przed pobraniem spożywali znaczne ilości alkoholu, gdyż ma to istotny wpływ na wzrost aktywności enzymatycznej (GGTP) oraz powoduje także przejściowy wzrost objętości erytrocytów (MCV).
  • Przed pobraniem materiału na badanie PSA pacjent powinien ograniczyć mechaniczne uszkodzenia okolic gruczołu krokowego, zachować wstrzemięźliwość seksualną min 3 dni i nie być po zabiegach chirurgicznych i badaniach tzw. per rectum.

MATERIAŁ: PORANNA PRÓBKA MOCZU

  • Do rutynowego badania ogólnego moczu zaleca się dostarczenie pierwszej porannej próbki moczu, oddanej bezpośrednio po spoczynku nocnym w pozycji leżącej, trwającym nie mniej niż 8 godzin w tym przynajmniej 4-godzinnym gromadzeniu moczu w pęcherzu.
  • Przed pobraniem pacjent powinien zatroszczyć się o odpowiednią higienę osobistą – myciem mydłem okolic narządów płciowych z dokładnym wytarciem – najlepiej jednorazowym ręcznikiem.
  • Pierwszą porcję moczu (ok. 50 mL) pacjent oddaje do toalety a następnie nie przerywając strumienia moczu w ilości około 100 mL oddaje do wcześniej przygotowanego naczynia z przykrywką. Obowiązuje zasada dostarczenia do badań, tzw. środkowego strumienia moczu.
  • Nie należy pobierać moczu do badań przy krwawieniu miesiączkowym u kobiet oraz po intensywnym wysiłku fizycznym, zwłaszcza wykonanym w pozycji stojącej (zjawisko białkomoczu ortostatycznego).
  • Zaleca się również powstrzymanie się przynajmniej 1 dzień od stosunków płciowych.
  • U niemowląt i małych dzieci można pobierać mocz do specjalnych przyklejanych jałowych woreczków, które w całości dostarcza się do Laboratorium bez przelewania do innego pojemnika.

MATERIAŁ: DOBOWA ZBIÓRKA MOCZU

  W celu wykonania analiz laboratoryjnych w dobowej zbiórce moczu należy w następujący sposób pouczyć pacjenta:

  • Przygotować czyste naczynie – najlepiej plastykowe o objętości 2 do 3 litrów z przykrywką.
  • Rozpocząć zbiórkę dobową na 1 dzień wcześniej przed planowanym terminem dostarczenia do badań.
  • Zbiórkę rozpoczyna się rano dnia poprzedzającego badanie.
  • Pierwszą ranną porcję moczu pacjent oddaje do toalety a wszystkie następne – łącznie z pierwszą porcją dnia następnego oddaje do przygotowanego naczynia.  Uwaga: naczynie powinno być przechowywane w chłodnym miejscu.
  • Po oddaniu ostatniej porcji moczu dobowego naczynie należy dokładnie wymieszać, jeżeli pacjent ma możliwość zmierzenia ilości oddanego moczu z dokładnością do +/- 50 mL wystarczy wówczas dostarczyć do Laboratorium tylko około 100 mL dobrze wymieszanego moczu. W przeciwnym wypadku gdy pacjent nie ma możliwości zmierzenia dokładnego ilości moczu – próbkę dostarcza się w całości do Laboratorium.
  • Dostarczona próbka powinna być opisana: imię i nazwisko, data urodzenia, lekarz kierujący i ewentualnie przychodnia kierująca oraz dokładna ilość całkowita moczu i czas wykonywanej zbiórki.

UWAGA: do badania dobowej zbiórki moczu na oznaczenie katecholamin, wapnia, fosforu zaleca się dodanie min 10 ml 6N HCl jako konserwantu pobranego wcześniej w Laboratorium. Po zapoznaniu się z ulotką użycia substancji, pacjent podpisuje oświadczenie.

 

PRZYGOTOWANIE DO OZNACZENIA METOKSYKATECHOLAMIN W DOBOWEJ ZBIÓRCE MOCZU:

Badany powinien unikać przed badaniem : kawy, herbaty, bananów, czekolady, kakao, cytrusów, waniliny. O konieczności odstawienia niektórych leków przed badaniem decyduje lekarz. W czasie zbiórki moczu badany powinien unikać znacznego wysiłku i stresu.

Przeprowadzenie dobowej zbiórki moczu (DZM):

W dniu poprzedzającym badanie należy przygotować naczynie o objętości 2-3 litrów z dopasowaną zakrętką i podziałką umożliwiającą odczyt objętości.

Zbiórkę dobową rozpoczyna się rano (przykładowo o 6:00), od drugiej dziennej porcji moczu (pierwszą należy odrzucić). Stabilizator (1 fiolka 10 ml  6N HCl) wlewany jest do pojemnika, w którym znajduje się porcja moczu rozpoczynająca zbiórkę. Gdy zebrana objętość moczu przekracza 1 litr, do naczynia wlewana jest  kolejna 10 ml porcja  stabilizatora.  Mocz zbierany jest przez 24 godziny. Ostatnią porcję zbiórki stanowi pierwsza porcja porannego moczu z dnia następnego. Zbierany mocz przechowywać w chłodnym miejscu. Po zakończeniu zbiórki zmierzyć całkowitą objętość zebranego moczu. Po dokładnym wymieszaniu całości odlać porcję moczu do jednorazowego pojemnika na mocz z nakrętką. W opisie pojemnika uwzględnić: imię i nazwisko badanego; czas rozpoczęcia i zakończenia zbiórki; całkowitą objętość zebranego moczu. Istotne jest odnotowanie użycia stabilizatora moczu: DZM + HCl. Próbkę dostarczać do laboratorium w możliwie najkrótszym czasie.

Uwaga! Jedna probówka stabilizatora HCl (10 ml) przeznaczona jest na 1 litr moczu. W przypadku badania u dziecka lub w innej sytuacji, w której spodziewana jest mniejsza niż 1 litr objętość dobowej zbiórki moczu, otrzymany HCl należy użyć proporcjonalnie. Roztwór HCl jest stężony, należy postępować ostrożnie przy jego rozlewaniu. Oczekiwane pH stabilizowanego moczu wynosi około 2 - sprawdzane przez pracowników laboratorium w momencie przyjęcia materiału.

UWAGA: do badania dobowej zbiórki moczu na oznaczenie metoksykatecholamin konieczne jest dodanie min. 10 mL 6N HCl jako konserwantu pobranego wcześniej w Laboratorium (po 10 mL na każdy litr moczu!). Po zapoznaniu się z ulotką użycia substancji, pacjent podpisuje oświadczenie.

MATERIAŁ: KAŁ NA BADANIE PARAZYTOLOGICZNE LUB KREW UTAJONĄ

  • Kał do badań laboratoryjnych pobiera się do jednorazowych plastykowych pojemników z łopatką (można otrzymać w Laboratorium lub w aptekach). Nie zaleca się pobierania kału do pojemników szklanych, nieszczelnych i trudnopalnych.
  • Materiał jakim jest kał powinien być pobrany z przynajmniej 3 różnych miejsc i szczelnie zabezpieczony w pojemniku.

UWAGA: Laboratorium wykonuje badania kału na krew utajoną tylko testem immunochromatograficznym, co nie wymaga od pacjenta stosowania specjalnej diety przed pobraniem próbek.

BADANIE NASIENIA

Pacjent powinien poinformować wykonującemu badanie o przebytych lub aktualnych chorobach – zwłaszcza zakaźnych (świnka) lub przenoszonych drogą płciową, o ewentualnych urazach okolicy jąder, o niedawno przebytych zabiegach (np. wazektomia), o stosowanych używkach, aktualnie bądź długotrwale przyjmowanych lekach, narażeniu na wysoką temperaturę, promieniowanie jonizujące, silne pole elektromagnetyczne, ultradźwięki lub silne drgania. 

Przed oddaniem nasienia pacjent powinien oddać mocz (oczyszczając tym samym drogi wyprowadzające nasienie). Kolejno pacjent powinien wykonać toaletę zewnętrznych narządów płciowych (umyć prącie wodą z mydłem odsuwając napletek a następnie dokładnie opłukać wodą). Do sterylnego (jałowego) pojemnika na mocz pacjent oddaje nasienie przez masturbację, ewentualnie w razie gdyby nie był w stanie oddać nasienia w ten sposób -  dopuszczalny jest stosunek przerywany z użyciem specjalnej prezerwatywy bez środków plemnikobójczych (np. Male Factor Pak). Nasienie (ejakulat) do badania musi pochodzić z jednego wytrysku - (pierwszego !). Pacjent podpisuje wodoodpornym pisakiem pojemnik na zakrętce oraz na matowej powierzchni pojemnika imieniem i nazwiskiem. Obok umieszcza godzinę oddania ejakulatu.  Jeśli nasienie oddawane jest poza laboratorium, pacjent musi dostarczyć je jak najszybciej, w ciągu MAKSYMALNIE 60 minut od oddania, przy czym próbkę należy przewozić w temperaturze ok. 37º Celsjusza.

Badanie nasienia może być przeprowadzone jeśli pacjent zachował abstynencję seksualną w ilości 2-7 dni oraz w czasie 1 miesiąca przed badaniem nie miał gorączki, nie zażywał antybiotyków ani leków obniżających jakość nasienia Jeśli pacjent nie spełnia wyżej wymienionych wymagań, a mimo to chce przeprowadzić badanie jest ono wykonane na jego żądanie z adnotacją, iż nie spełnienie warunków może zaburzać wynik. Jeśli pacjent przechodzi badanie kontrolne (po leczeniu, rzuceniu palenia), badanie może być wykonane min. 2-3 miesiące od zakończenia leczenia. Dodatkowo jeśli w dniu badania pacjent ma pobieraną krew dla innych zleconych badań, nasienie należy oddać po pobraniu krwi. 

W celu ustalenia terminu i godziny dostarczenia materiału prosimy o kontakt +48 514 056 733

Badania mikrobiologiczne - pobieranie i transport

Bezpośrednio przed pobraniem moczu do badania należy dokładnie umyć ręce, oraz bardzo dokładnie umyć okolice ujścia cewki moczowej (osuszyć czystym ręcznikiem), u mężczyzn po odciągnięciu napletka i dokładnym umyciu żołędzi, prącia. Do badania należy pobierać mocz poranny ze środkowego strumienia, tzn. opróżnić ok. połowę pęcherza do toalety a następnie pobrać do jałowego naczynia ok. 5mL moczu nie dotykając brzegów naczynia rękami w trakcie pobierania.
U małych dzieci mocz można pobrać za pomocą specjalnego (jałowego) woreczka zwracając uwagę, aby dziecko bezpośrednio przed naklejeniem ww. woreczka zostało dokładnie umyte (woreczek nie może być długo przyklejony - niedopuszczalne całą noc). Tak pobrany mocz nie należy przelewać do żadnego pojemnika. Pobrany mocz przesyłamy do laboratorium do 2 godzin od pobrania, jeżeli jest to niemożliwe, mocz do czasu transportu przechowywać w temperaturze 40C (maksymalnie do 4 godzin).

Bezpośrednio przed pobraniem moczu do badania należy dokładnie umyć ręce, oraz bardzo dokładnie umyć okolice ujścia cewki moczowej (osuszyć czystym ręcznikiem), u mężczyzn po odciągnięciu napletka i dokładnym umyciu żołędzi, prącia.

Do badania należy pobierać mocz poranny z PIERWSZEGO strumienia.
Pobrany mocz przesyłamy do laboratorium do 2 godzin od pobrania, jeżeli jest to niemożliwe, mocz do czasu transportu przechowywać w temperaturze 40C (maksymalnie do 4 godzin).

  Pacjent powinien być na czczo, przed wykonaniem toalety jamy ustnej (przed myciem zębów), po przepłukaniu jamy ustnej świeżo przegotowaną wodą. Jeśli nie jest to możliwe, przed pobraniem wymazu nie należy spożywać żadnych posiłków ani napojów przynajmniej 3 godziny.

Wymaz z gardła: sterylną wymazówką zwilżoną jałową solą fizjologiczną lub wymazówką z bakteriologicznego zestawu transportowego pobrać materiał ze zmienionych zapalnie okolic tylnej ściany gardła, podniebienia, migdałków lub ze zmian ropnych.
Nie dotykać zdrowo wyglądających śluzówek i śliny.
W przypadku pobierania materiału z jamy nosowo-gardłowej należy posługiwać się małą wymazówką na giętkim pręcie. Wymazówkę wprowadza się za języczkiem podniebiennym ku górze w celu wymazania tylnej ściany gardła.

Wymaz z nosa: pobieramy przy użyciu wziernika nosowego i jałowej wymazówki (zwilżonej jałową solą fizjologiczną). Może służyć do ustalenia nosicielstwa Staphylococcus aureus i epidermidis (MRSA i E).

Transport materiałów do laboratorium:

Wymazówki z pobranym materiałem można przesłać w jałowej probówce bez podłoża transportowego, gdy materiał zostanie opracowany w laboratorium do 3 godzin od pobrania.
Wymazówki na podłożu transportowym AMIES  możliwość przesłania do laboratorium do 72 godzin od pobrania. Do czasu dostarczenia do laboratorium przechowywać w temperaturze pokojowej.

Pacjent powinien być na czczo, po wykonaniu toalety jamy ustnej (umyciu zębów), i przepłukaniu jamy ustnej świeżo przegotowaną wodą.

Plwocina – należy odkrztusić do jałowego pojemnika. Nie wolno dotykać wewnętrznych powierzchni pojemnika. Objętość plwociny powinna wynosić 1-3 ml.
W przypadku trudności z odkrztuszaniem i uzyskaniem odpowiedniej plwociny, 1-2 dni przed pobraniem materiału należy zastosować u pacjenta środki wykrztuśne, a w dniu pobrania można zastosować dodatkowo nawilżanie np. 3-10% roztworem soli fizjologicznej i oklepywanie.
Transport plwociny – do dwóch godzin – powinien przebiegać w temperaturze pokojowej. Przedłużenie czasu transportu wymaga schłodzenia materiału do temp. lodówki – dostarczenie próbki przed upływem 24 godzin.

Kał – powinien być oddany do dokładnie umytego i wygotowanego lub wyparzonego naczynia.
Ze świeżo oddanego kału, szpatułką przytwierdzoną do nakrętki jałowego pojemnika transportowego, należy pobrać grudkę wielkości ziarna grochu lub 2-3 mL płynnego kału z ropą, krwią lub śluzem.
Wymaz z odbytu – dopuszczalne, gdy nie udaje się uzyskać próbek kału i w przypadku badania w kierunku Shigella-Salmonella. Wprowadzić do odbytnicy poza zwieracz zewnętrzny jałową wymazówkę i wielokrotnie nią obracając pobrać materiał.
Materiały pobrane w jałowym transportowym pojemniku powinny być dostarczone do laboratorium w ciągu 2-3 godzin.

Wydzielinę ropną przy pękniętej błonie bębenkowej pobrać na wymazówkę z podłożem transportowym.
Wymaz z ucha zewnętrznego pobieramy z miejsc pokrytych strupem lub wydzieliną za pomocą wymazówki zwilżonej solą fizjologiczną.
Materiały w jałowych pojemnikach przesłać do laboratorium do 3 godzin. Jeżeli jest to niemożliwe, umieszczać i przesyłać materiały na podłożach transportowych.

Pobieramy materiał przed podaniem leku znieczulającego (mogą zawierać środki przeciwdrobnoustrojowe)
Pobranie co najmniej 4 godziny od ostatniego podania do oka kropli dezynfekujących lub chemioterapeutyków.
Do wymazów stosować jałowe wymazówki z alginianu wapnia lub dakronu.
Pobrane materiały przesłać do laboratorium do 3 godzin, gdy jest to niemożliwe, umieszczać i przesyłać na podłożach transportowych.

  1. Bez stosowania antybiotyków
  2. Po przeprowadzeniu prawidłowych zabiegów higienicznych:
  • — dokładnie umyć ręce
  • — dokładnie umyć mydłem prącie po ściągnięciu napletka i odsłonięciu rowka zażołędnego spłukać dokładnie prysznicem całą odsłoniętą powierzchnię i osuszyć jałowym gazikiem
  • — przy ściągniętym napletku oddać całkowicie mocz opróżniając pęcherz
  • — oddać nasienie do jałowego naczynia
  1. Dostarczyć do badania w ciągu 2 godzin.

Minimum 2 godziny przed badaniem:

  • ►nie jedz i nie pij. Jeżeli jest to niemożliwe, przepłucz usta przegotowaną wodą
  • ►nie żuj gumy
  • ►nie płucz jamy ustnej i nosa płynami odkażającymi, nie wydmuchuj nosa
  • ►nie myj zębów
  • ►nie przyjmuj leków, zwłaszcza tabletek na gardło przeciwdrobnoustrojowych, maści i aerozoli do nosa
  • ►nie pal papierosów

Dopóki nie uzyskasz wyników testu, zachowaj izolację oraz postaraj się nie kontaktować z innymi ludźmi.

Możliwe uzyskanie wyniku w języku angielskim lub niemieckim (oprócz wersji w języku polskim).

Wyjeżdzasz za granicę ? Koniecznie sprawdź aktualne obostrzenia na https://www.gov.pl/web/dyplomacja/informacje-dla-podrozujacych 

W gestii zlecającego leży weryfikacja, czy kraj docelowy stawia wymagania co do rodzaju lub miejsca wykonania badania lub wymaga zaświadczenia według określonego wzoru oraz w jakim terminie przed planowaną podróżą test powinien być wykonany.